In gesprek met de teamleider van het team Sociale Zaken

Vrijdagmorgen 7 februari was er een onderhoud van Dhr. Michiel van Emmerik, teamleider van het team Sociale Zaken van de Gemeente Diemen, met Vahe Baghdasaryan, algemeen directeur van de Stichting Vrede aan dit Huis en Zehra Robbesom, stagiaire Ervaringsdeskundigheid in Zorg en Welzijn van de Hogeschool van Amsterdam.

Het Gemeentehuis van Diemen zal binnenkort een ingrijpende renovatie ondergaan. De plannen voor de verbouwing van de spreekkamers liggen al grotendeels vast. Nu is het zo dat de inrichting van ruimtes een wezenlijke invloed heeft op alle bezoekers ervan.  Sir Winston Churchill  sprak reeds in 1943: ‘We shape our buildings and afterwards our buildings shape us’.

In het gesprek met Dhr. van Emmerik kregen Vahe en Zehra de gelegenheid om vanuit hun expertise en ervaringsdeskundigheid met vluchtelingen en statushouders, andere groepen in het sociaal domein en buurtbewoners mee te denken over de in te richten ruimtes.

Ze brachten daarbij ook resultaten in vanuit diverse bronnen. Zo heeft de Gemeente Utrecht onderzoek laten doen naar de ‘impact van de inrichting’ (Bron 1). In Utrecht ervaart een aanzienlijk deel van de bevolking, dat gebruik maakt van de publieke hulp- en dienstverlening, chronische stress die gerelateerd is aan armoede, schulden, werkloosheidsklachten. Van daaruit heeft de Gemeente Utrecht aandacht voor de doorwerking van de inrichting van de spreekkamers op de bezoekers. Een spreekkamer die door de bezoeker als vriendelijk, veilig en verwelkomend wordt ervaren heeft een positieve invloed op de gesprekken.

In de omgevingspsychologie is systematisch onderzoek gedaan naar de inrichting van spreekkamers en de doorwerking ervan naar de bezoekers. Zo bewerkt de kleur olijfgroen rust, een bruin tafelblad geeft stabiliteit en de kleur oranje  heeft – hoe kan het ook anders – een zonnige invloed op de aanwezigen. Echte planten (in plaats van kunstplanten) in een openbare ruimte kunnen een thuissfeer scheppen, als ze overeenkomen met de planten in het eigen huis of tuin van de bezoekers. Denk aan Lavendel in de eigen tuin en Lavendel in het Gemeentehuis.

In de Jeugdgezondheidszorg in Utrecht wordt in dit kader gewerkt met het stress-sensitief inrichten van de spreekkamers. Uit een onderzoeksrapport: “Geen witte, klinisch en onpersoonlijk ingerichte ruimtes met spannende posters over gezondheidsrisico’s, maar een vriendelijke inrichting met positieve visuele afleiding… . Het interieur is huiselijk en speels…” (Bron 2).

Inmiddels wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar en komt er meer literatuur beschikbaar over het stress-sensitief inrichten van ontmoetingsruimtes in het domein van zorg en welzijn (Bron 3).

In het gesprek met Dhr. van Emmerik spraken Vahe en Zehra met hem over zaken als de kleurstelling, de inrichting e.d., die van invloed zijn op de sfeer die de ruimtes uitstralen en ook hoe kleuren hun uitwerking hebben op de aanwezigen. Zeker voor vluchtelingen en statushouders speelt ‘veiligheid’ een belangrijke rol, naast maatwerk, cultuur-sensitief handelen en de verworven inzichten uit het veld van de ervaringsdeskundigheid. Vahe kon ook zijn ervaringen inbrengen als lid van de Cliëntenraad Participatiewet.

Dit overleg werd over en weer zeer gewaardeerd, het leverde nieuwe inzichten op en het is fijn dat er op dit niveau samengewerkt kan worden tussen enerzijds de Gemeente Diemen en de Cliëntenraad Participatiewet, en anderzijds de Stichting ‘Vrede aan dit Huis!’ en de Hogeschool van Amsterdam.

Bronnen:

Bron 1) De impact van de inrichting. Eerste verkenning van het belang van aandacht voor de inrichting van spreekkamers in Utrecht. Susanne Tonnon en Nadja Jungmann. Lectoraat Schulden & Incasso, Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht, Juni 2020

Bron 2) Handreiking Stress-sensitief inrichten Casus spreekkamers JGZ. Eersteklas social design – www.sociaalcentraal.studio – Studio Sociaal Centraal.

Bron 3) Stress-sensitief inrichten. Literatuurverkenning voor inrichting van ontmoetingsruimtes in het domein zorg en welzijn. Susanne Tonnon, Eline Mulders en Nadja Jungmann. Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht. Mei 2022.